[MARI] Eesti-mari sõnaraamat

karistama <karista[ma karista[da karista[b karista[tud 27 v> наказатлаш <-ем>, судитлаш <-ем>, тӱлыкташ <-ем>, ушым пурташ <-ем>
süüdlast karistama титаканлан ушым пурташ
kriminaalkorras karistama уголовный порядкыште наказатлаш
halduskorras karistama административный порядкыште наказатлаш
trahviga karistama штрафым тӱлыкташ
valjult v karmilt karistama ала-кӧм пеҥгыдын наказатлаш
kohus karistas kurjategijat vabadusekaotusega эрыкым налме дене суд преступникым наказатлен
korrarikkujat karistati tingimisi законым пудыртылшым условно наказатленыт
laps sai emalt karistada ава йочам наказатлен
mille eest mind nii rängalt karistatakse? молан кӧра мыланем тыге ушым пуртат?
kohtu poolt v kohtulikult karistatud isik судитлалтше айдеме
ta on varem kohtu poolt karistamata тудо ончыч судитлалтын огыл
karistav käsi судитлыше советник

kogenud <kogenud kogenu kogenu[t -, kogenu[te kogenu[id 2 adj (eestäiendina indekl)> (asjatundlik, vilunud) опытан, уш(ым) шындыше
kogenud arst опытан эмлызе
kogenud pilk опытан шинчаончалтыш

manitsema <manitse[ma manitse[da manitse[b manitse[tud 27 v> (veenma) уш(ым) пуаш <-эм>, пенаяш <-ем>, сӧрвалаш <-ем>; (õpetama) туныкташ <-ем>, туныктен ойлаш <-ем>
pastor manitses kantslist kogudust пастор кумалше-влаклан трибун гыч туныктен ойлен
manitses mehi kojuminekule тудо пӧръеҥ-влаклан мӧҥгышкышт каяш сӧрвален
arst manitses teda voodisse jääma эмлызе тудым вакшышыште кияш пенайыш
isa manitseb poisse korralikult käituma ача эргыже-влаклан шкендым сайын кусаш манын туныктен ойлен

meeletu <meeletu adv; meeletu meeletu meeletu[t -, meeletu[te meeletu[id 1 adj, s>
1. adv kõnek (tohutult, pööraselt) ушдымын, чот, пеш, ажгынышын
meeletu kallis чот шерге
meeletu ilus пеш мотор
2. adj (ilma aruta, pöörane) ушдымо, орадылык; (ohjeldamatu) ажгыныше; (uljas) чолга, ушдымо
meeletu tegu орадылык, ушдымо койыш
meeletu mõte ушдымо шонымаш
meeletu kirg ушдымо йӧратымаш тул, ушдымо гай шӱмланымаш
meeletu pidutsemine ажгыныше коштмаш
meeletu tants[imine] чолга куштымаш
vihast meeletu шыдешкыме дене ушдымо
ta oli selle naise järele lausa meeletu диде ӱдырамаш верч тудо ушдымо лийын
vahtis meid meeletu pilguga тудо мемнан ӱмбаке орадылык шинча дене ончен
3. adj (tohutu, määratu) ушдымо, ажгыныше, ушым йомдарыше, акылдыме, йӱдыгышӧ
meeletu julgus ушым йомарыше лӱддымылык, уждымо чолгалык
meeletu igatsus kodumaa järele шочмо вер деч посна ажгыныше шӱлык
meeletu vaimustus ушдымо юарлымаш
meeletu kiirus йӱдыгышӧ писылык
meeletud hinnad ажгыныше ак
meeletu raha ушдымо окса
meeletu valu ажгыныше корштымо
4. s ораде, ушдымо
meeletu, mida sa tegid! ораде, мом тый ыштышыч!

meeletult <meeletult adv>
1. (pööraselt, arutult) ушдымын, ушдымыла, уш каен, ушым йомдарен; (ohjeldamatult) ажгынышын, ажгынышыла; (uljalt) вуйдымылыкын
meeletult armastama ушдымын йӧраташ
karjus meeletult ажгынышыла кычкырен
2. (tohutult, määratult) ирын, янлыкла, пеш, чот, кугын, ушдымын, уждымын
meeletult rikas mees чот поян айдеме
oli meeletult palav чот шокшо ыле
marju oli meeletult palju емыж уждымын ыле
olen meeletult väsinud мый янлыкла ноенам

minestama <minesta[ma minesta[da minesta[b minesta[tud 27 v> йоҥгылген каяш <-ем>, йоҥгылгаш <-ем>, вӱрлаш, ушым йомдараш, соҥлаш, йоҥлаш, йоҥлен возаш
valust minestama корштымо дене ушым йомдараш
laps kahvatas ja minestas йоча ошеме да йоҥлен кайыш
nõrkus tuli peale, pidin peaaegu minestama лушкыдылык тольо, йоҥлен возам манме гаяк лийым
ta minestab, kui niisugust uudist kuuleb тыгай уверым колын, тудо ушым йомдарен камвозо

õppus <'õppus 'õppuse 'õppus[t 'õppus[se, 'õppus[te 'õppus/i_&_'õppuse[id 11_&_9 s>
1. (lühiajaline praktiline õpe) туныктымаш, туныктымо, учений
lahinguõppus сар туныктымо, боевой ямдылалтмаш
sõjaväeõppus военный туныктымаш
tsiviilkaitseõppus граждан аралалтмашлан туныктымаш
päästetöötajatele korraldatakse õppusi v õppuseid утарыше-влаклан туныктымашым ыштат
2. (õpetus, õpetamine) туныктымаш, ушым погымаш
võttis juhtunust õppust тудо лийме деч вара ушым поген, тудо лийме гыч туныктымашым налын
see koer ei võta õppust тиде пийым туныкташ огеш лий
kriitikast ei võetud õppust лончылен аклымаш нимолан туныктен огыл

äratama <ärata[ma ärata[da ärata[b ärata[tud 27 v>
1. (virguma panema, üles ajama) помыжалтараш <-ем>, кынелташ <-ем>, кычкыраш <-ем>
ärata mind hommikul vara эрден эрак мыйым кынелте
magajad äratati üles малыше-влакым помыжалтарен улыт
talveunest äratatud karu маскам омыш вочмаш гыч кынелтен луктыныт
2. (ärksaks muutma, teadvusele tooma) ушыш пурташ, ушым налаш полшаш, шамыш толаш полшаш, помыжалтараш; (mingit tunnet, suhtumist esile kutsuma) ылыжташ, тарваташ, лукташ, шочыкташ, шӱмыш (чоныш) тулым пышташ
patsienti hakati minestusest äratama пациентым помыжалтараш тӱҥалыныт
kevadpäike äratas putukad talvetardumusest шошо кече шыҥа-копшаҥгым теле тӱҥмӧ деч ылыжтен
Jannsen äratas eestlaste rahvusteadvust Яннсен эстон калыкын шке наций шижмашыжым кумылаҥден луктын, Яннсен эстонлыкым калыкыште ылыжтен
raamat äratas tähelepanu книга оҥайлыкым луктын
püüdis teistes enda vastu kaastunnet äratada тудо моло-влакын чаманымашыштым шкеж деке тарваташ тыршен
see ei ärata usaldust тиде ӱшаным огеш лук
aukartust äratav vanus ӱшандарыше ийгот