[MARI] Eesti-mari sõnaraamat

arvama <'arva[ma arva[ta 'arva[b arva[tud 29 v>
1. (tõenäoseks v usutavaks pidama, mõtlema, oletama) шонаш <-ем>
arvan, et ta eksib шонем, тудо чын огыл
arvan, et tal on õigus шонем, тудо чын
mida v mis teie arvate? кузе те шонеда?
paljugi, mis arvatakse! вара мо, кеч-мом шонышт!
arvan, et tegemist on eksitusega шонем, тиде йоҥылыш
minu arvates мыйын шонымаште
kuidas arvate, see on teie asi кузе шонеда, тиде тендан пашада
2. (pidama kelleks-milleks, missuguseks) шотлаш <-ем>
teda ei arvatud veel täismeheks тудым эше пӧръеҥлан шотлен огытыл
arvab enesest ei tea mida шкенжым ала-кӧлан шотла
3. (mille koosseisu vms määrama, suunama) шогалташ <-ем>, пурташ <-ем>
komisjoni arvama комиссийыш шогалташ
koosseisu arvama (1) штатыш шогалташ; (2) составыш пурташ
olümpiakoondisse arvama олимпийский сборныйыш пурташ
4. (arvestama, arvesse võtma, loendama) шотлаш <-ем>
ainult kolmekesi oleme siin, kui mitte arvata külalisi ме тыште кумытын гына улына, уна-влакым шотлаш огыл гын
aega arvati siin nädalate kaupa жапым тыште арня дене шотленыт
arvates kevadest шошо гыч шотлен
5. (ära arvama, mõistatama) палаш <-ем>
arva, mis see on пале, мо тиде тыгай
püüdsin arvata, mida ta mõtleb мый палаш тыршенам мом тудо шона
kas sa oskad arvata, kes seda tegi? тый палет мо кӧ тидым ыштен?

ellu viima илышыш пурташ <-ем>

elustama <elusta[ma elusta[da elusta[b elusta[tud 27 v> ылыжташ <-ем>, помыжалташ <-ем>; (hingestama) шӱлышым пурташ <-ем>; (unustatut meelde tuletama v kasutusele võtma) умбаке шуяш <-ем>, ушештараш <-ем>
kevadpäike elustas putukad шшошо кече шукш-копшаҥге-влакым ылыжтыш
uppunut elustama вӱдеш пурен кайшым ылыжтараш
loodust elustama пӱртӱсым илаҥдаш
huvi elustama оҥайым лукташ
mälestusi elustama шарнымашым ылыжташ
vanu traditsioone elustama тошто йӱла-влакым ушештараш ~илаҥдаш
see mõte elustas teda тиде шонымаш тудым ылыжтыш
maastikku elustas männitukk пейзажлан пӱнчер чоным пурта
valge krae elustas tumedat kleiti ош сога тудын шем платьыжым волгыдемда
kevadise metsa elustav lõhn шошо чодыран ылыжтарыше ӱпшыжӧ

ergutama <erguta[ma erguta[da erguta[b erguta[tud 27 v> (reibastama) кынелташ <-ем>, помыжалтараш <-ем>, кумылаҥдаш <-ем>; (julgustama) чулымаҥдаш <-ем>, чоным пурташ <-ем>; (soodustama) кумылаҥдаш <-ем>, ылыжташ <-ем>; (virgutama, innustama) кумылаҥдаш <-ем>, чолгаҥдаш <-ем>
{keda} sõnadega ergutama шомак дене чулымаҥдаш
kange kohv ergutab пеҥгыде кофе сайын помыжалтара
kiitused ergutavad õpilast моктымаш тунемшым кумылаҥда
ainevahetust ergutama вещества вашталтмашым стимулироватлаш
{kelle} huvi ergutama оҥайдыкым ~интересым помыжалтараш
{keda} tööle ergutama пашалан кумылаҥдаш
otsustavale tegutsemisele ergutama решатлыше пашалан чолгадаш
hobust piitsaga ergutama имньым сола дене лупшалын писемдаш

ikestama <ikesta[ma ikesta[da ikesta[b ikesta[tud 27 v>
1. (veolooma ikkesse panema) кычкаш <-ем>
ikestas härjad ӱшкыжым кычкен
2. (orjastama) кабалаш пурташ <-ем>
võõrad vallutajad ikestasid rahva йот захватчик-влак калыкым кабалаш пуртеныт
ikestavad tingimused кабаласе (куллык) условий
ikestatud elu куллык илыш
ikestatud rahvas пызырналтше калык

juurutama <juuruta[ma juuruta[da juuruta[b juuruta[tud 27 v> шыҥдараш <-ем>, пурташ <-ем>
lastesse tööarmastust juurutama йоча-влакыш паша деке йӧратымашым шыҥдараш
uus mudel on tootmisse juurutatud производствыш у модельым пуртеныт

kandma <k'and[ma k'and[a kanna[b k'an[tud, k'and[is k'and[ke 34 v>
1. (üles tõstetuna edasi toimetama) нумалаш <-ам>, наҥгаяш <-ем>; (tassima eri suundades) нумалышташ <-ам>; (tassima kindlas suunas) шупшаш <-ам>; (kaugele) пурташ <-ем>; (kohale, täis) йыгаш <-ем>; (edasi, laiali) коштыкташ <-ем>
käe otsas kandma кидыште нумалаш
kaenla all kandma коҥыла йымалне наҥгаяш
kukil kandma туп-вачыште нумалаш
süles kandma кидыште нумалаш
kohvrit kandma чемоданым нумалаш
vett kandma вӱдым нумалаш
vool kandis paati edasi пушым вӱд дене наҥгаен
tuul kannab kõikjale tolmu мардеж пуракым чыла вере наҥгая
jõgi kannab liiva merre эҥер ошмам теҥызыш наҥгая
haige kanti autosse черлым машинаш наҥгайышт
2. (millegi seljas-, jalas- v küljesoleku kohta) кошташ <-ам>, чияш <-ем>, нумалаш <-ам>; (ära v vanaks kandma) шӱкшемдаш <-ем>
kübarat kandma теркупшым чияш
leinariideid kandma траурыште кошташ
ehteid kandma сӧрастарымашым чияш
prille kandma очким чияш
relva kandma куралым нумалаш
habet kandma пондаш дене кошташ
lühikesi juukseid kandma кӱчык ӱп дене кошташ
patse kandma ӱп пунем дене кошташ
armastab kanda kirevaid rõivaid тудо чолгыжшо вургем-влакым чияш йӧратен
kandis poriga kalosse лавыран игечыште колошым чиен
kantud riided чийыме вургем-влак
3. (toeks olema, ülal hoidma) кучаш <-ем>
templi lage kandsid võimsad sambad кугу меҥге-влак храмын пургыжшым кученыт
soolane vesi kannab ujujat hästi шинчалан вӱд йӱштылшым сайын вӱдыштӧ куча
jalad ei kanna йол ок кучо
4. (peal lasuvat raskust välja kannatama) чыташ <-ем>
jää juba kannab ий уже чыта
pehme põld ei kanna traktorit лӱпке пасу тракторын нелытшым ок чыте
5. (taluma, välja kannatama) чытен лекташ <-ам>
eluraskusi kandma илышын нелылыкшым чытен лекташ
kes seda häbi jõuab kanda кӧ тиде мыскылтышым чытен лектын кертеш
ta kannab vähe kõnek тудо писын руштеш
6. (lubama, võimaldama) керташ <-ам>
poiss jooksis mis jõud kandis рвезе кертмыж семын куржын
nii kallist asja ei kanna minu rahakott osta тыгай шергым налын ом керт
hüüdis nagu hääl kandis уло йӱкын кычкырен
7. (vilja kandma) емыжаҥаш <-ам>; (saaki andma) пуаш <-эм>
õunapuu kandis tänavu juba õunu олмапу тиде ийын олмам пуэн
vanad põõsad enam ei kanna тошто уа огеш емыжаҥ
8. (rase v tiine olema) нумалаш <-ам>
ta kannab oma esimest last тудо икымше йочажым нумалеш
mära on esimest korda kandmas вӱльӧ икымше чомам ыштен
9. (omama) шындаш <-ем>
ümbrik kandis Tallinna postitemplit конвертыште Таллиннын почта штампше шындалтын
käskkiri kandis direktori allkirja приказыш директорын кидпалыже шындалтын
ta kannab neiupõlvenime тудо ӱдыр фамилийым нумалеш
kannab viha v vimma naabri peale v vastu осалым пошкудылан куча
10. (mingis olukorras olema) эрташ <-ем>, эскераш <-ем>, налаш <-ам>
karistust kandma jur наказанийым эрташ
suuri kaotusi kandma кугу йомдарымашым эрташ
tervise eest hoolt kandma шке тазалыкым эскераш
kes kannab vastutust? кӧ мутым кучаш тӱҥалеш?
võtsin kulud enda kanda роскотым шке ӱмбакем налынам
ma tahan selle eest muret kanda, et ... тидын нерген азапланынем
11. (kirja panema, arvele võtma) пурташ <-ем>
protokolli kandma протоколыш пурташ
nimekirja kandma списокыш пурташ
elanike nimed on kantud majaraamatusse илыше-влакын лӱмышт пӧрт книгаш пурталтыныт
12. (mida millele märkima, peale tõmbama vms) пурташ <-ем>, йыгаш <-ем>
mustrit riidele kandma сӱретым куэмыш пурташ
linna kaardile kandma олам картыш пурташ
toitekreem kantakse nahale õhtul ашле кремым кидыш йыгаш

karistama <karista[ma karista[da karista[b karista[tud 27 v> наказатлаш <-ем>, судитлаш <-ем>, тӱлыкташ <-ем>, ушым пурташ <-ем>
süüdlast karistama титаканлан ушым пурташ
kriminaalkorras karistama уголовный порядкыште наказатлаш
halduskorras karistama административный порядкыште наказатлаш
trahviga karistama штрафым тӱлыкташ
valjult v karmilt karistama ала-кӧм пеҥгыдын наказатлаш
kohus karistas kurjategijat vabadusekaotusega эрыкым налме дене суд преступникым наказатлен
korrarikkujat karistati tingimisi законым пудыртылшым условно наказатленыт
laps sai emalt karistada ава йочам наказатлен
mille eest mind nii rängalt karistatakse? молан кӧра мыланем тыге ушым пуртат?
kohtu poolt v kohtulikult karistatud isik судитлалтше айдеме
ta on varem kohtu poolt karistamata тудо ончыч судитлалтын огыл
karistav käsi судитлыше советник

kehtestama <kehtesta[ma kehtesta[da kehtesta[b kehtesta[tud 27 v> пурташ <-ем>
viiepäevast töönädalat kehtestama вич кечаш паша арням пурташ
{millele} embargot kehtestama эмбаргом пурташ, эмбаргом пышташ
välismaa kaupadele kehtestati kõrged sisseveotollid йот сатум кондашлан кугу пошлиным пуртеныт
varsti kehtestatakse uus tsiviilkoodeks вашке у гражданский кодексым пуртат

kurssi viima ярымыш (курсыш) пураш <-ем>, ярымыш (курсыш) пурташ <-ем>

laenama <l'aena[ma laena[ta l'aena[b laena[tud 29 v>
1. (laenuks võtma v saama) кӱсын налаш <-ам>, кӱсынлаш <-ем>; (pisut, lühikeseks ajaks) жаплан налаш <-ам>
laenasin sõbralt raha йолташ деч оксам кӱсын нальым
2. (laenuks andma, laenutama) кӱсын пуаш <-эм>
{kellele} suurt summat laenama кугу оксам кӱсын пуаш
talle ei meeldi raha välja laenata оксам кӱсын пуедаш тудо ок йӧрате
laena mulle raamatut тудо мылам книгам жаплан пуыш
3. (üle võtma) заимствоватлаш <-ем>, налаш, [йылмыш] пурташ
naaberkeeled laenavad üksteiselt sõnu пошкудо йылме-влак икте весе гыч шомак-влакым пуртат
laenatud sõnavara [вес йылме гыч] налме мутвундо

lükkama <l'ükka[ma lüka[ta l'ükka[b lüka[tud 29 v>
1. (tõukama) шӱкаш <-ем>, шӱкалаш <-ам> (sisse) шӱкал пурташ (edasi, lähemale) шӱкал колташ <-ем>; (mitu korda) шӱкедылаш
käru lükkama тачкым шӱкалаш
lapsevankrit lükkama йоча коляскым шӱкедылаш
ust lükkama омсам шӱкедылаш
lükkas ukse kinni омсам петырен шындыш
lükkame kapi seina äärde шкафым пырдыж воктеке шӱкал шындена
lükkasin tooli lauale lähemale пӱкеным ӱстел воктеке шӱкальым
2. (edasi lükkama) шӱкалаш, кодаш <-ем>
pulmad lükati sügise peale сӱаным шыже жаплан шӱкальыч
ära lükka seda tööd homseks тиде пашам эрлалан ит кодо

mahutama <mahuta[ma mahuta[da mahuta[b mahuta[tud 27 v>
1. (ära paigutama, sisse sobitama) вераҥдаш <-ем>, пышташ <-ем>
mahutasin kõik asjad kohvrisse чыла вергемем чемоданыш вераҥдышым
kuhu ma teid mahutan, buss on täis кушко мый тендам верландем, автобус тич
ruumi oli vähe, aga kuidagi mahutasime end pingiotsale вер шагал ыле, но тыге гынат чыламат теҥгыл тӱрышкӧ вераҥден кертын улына
ehitusse mahutati miljardeid чоҥымашке миллиардым пыштыме ыле
uut sisu on raske mahutada vanasse vormi piltl у умылымашым тошто формыш вераҥдаш неле ыле
2. (mahu poolest paigutada võimaldama) пурташ <-ем>, вераҥдаш <-ем>, пышташ <-ем>
seljakott mahutab rohkem kui portfell котомка портфель деч шукырак вераҥга, котомкашке портфель деч шукырак пура
uus staadion mahutab sada tuhat pealtvaatajat у стадион шӱдӧ тӱжем ончышо-влакым пурта
ligi nelisada liitrit mahutav vaat печке ныл шӱдӧ литрым пурта, печкеш ныл шӱдӧ литр пура

majutama <majuta[ma majuta[da majuta[b majuta[tud 27 v> (elama paigutama) верланаш <-ем>, илаш пураш <-ем>; (laiali) шыҥдараш <-ем>, илаш пурташ <-ем>, вераҥдараш <-ем>, вераҥдаш <-ем>
turistid majutatakse hotelli турист-влакым унагудыш вераҥдат
koori liikmed majutati vastuvõtjate kodudesse laiali хорыш кошшо-влакым вашлияш налше-влак деран вераҥденыт
meil pole neid kuhugi majutada мыланна нуным нигуш(ко) шыҥдараш

neelama <n'eela[ma neela[ta n'eela[b neela[tud 29 v>
1. нелаш <-ам>
toitu neelama кочкышым нелаш
sülge neelama шӱвылвӱдым нелаш
mul on valus neelata мыланем нелаш неле, мыланем нелаш коршта
näri peeneks, ära tervelt neela пур, кугу катыкын ит нел
sööta neelates neelab kala ka õnge кол наживке дене пырля эҥырымат нелеш
jõudsin kiiruga paar võileiba neelata пеш писын кок бутербродым нелын шуктышым
neelab sõnade lõppe v sõnalõpud alla шомак-влакын мучашыжым нелеш
poiss loeb palju, lausa neelab raamatuid рвезе ятыр лудеш, книгам (икте почеш весым) нелеш
ta pidi kõik solvangud alla neelama тудлан чыла мыскылтыш-влакым чытышаш ыле
2. piltl (endasse valguda, vajuda laskma, endasse haarama v kiskuma) авалташ <-ем>, шупшын пурташ <-ем>, шупшаш <-ам>
lained neelasid paadi пушым толкын-влак авалтышт
udu neelas nad endasse нуным тӱтыра авалтыш
mädasoo neelas inimese куп лӱкӧ айдемым шупшын пуртен
kuiv maa neelas ahnelt vihmavett кукшо мланде йӱр вӱдым шупшын нале
tuli neelas aplalt õlgkatust тул писын олым леведышым авалтыш
torm neelas karjatused кугу мардеж йӱк-влакым петырыш
see töö neelab kogu mu energia тиде паша чыла мыйын виемым пытара

paigutama <paiguta[ma paiguta[da paiguta[b paiguta[tud 27 v>
1. (panema, asetama) вераҥдаш <-ем>, ышташ <-ем>, шындаш <-ем>, шыҥдараш <-ем>; (laiali asetama, kohale panema) верыш шындаш <-ем>, шараш <-ем>; (sisse) пурташ <-ем>; (kohale) опташ, оптылаш
raamatuid riiulile paigutama книгам полкеш шыҥдараш
mööblit korterisse paigutama пачерыште мебельым шыҥдараш
pingid paigutati seina äärde теҥгыл-влакым пырдыж воктене вераҥдаш
kastid paigutati autosse яшлык-влакым машинашке шындаш
ajalehe esiküljele paigutatud kuulutus увертарымашым газетын икымше лаштыкеш вераҥденыт
2. (majutama, elama panema v erirežiimile seadma) илаш пурташ, пурташ, колташ
külalised paigutati hotelli уна-влакым отельышке илаш пуртеныт
poiss paigutati erikooli рвезым посна ~ специальный школыш колтеныт
3. (investeerima, hoiule panema) пышташ, опташ
paigutas raha panka оксам банкыш пыштыш
paigutas kapitali uude ettevõttesse тудо капиталжым у предприятийыш пыштен

pakkima <p'akki[ma p'akki[da paki[b paki[tud 28 v> (pakki v kompsu panema) паковатлаш <-ем>; (mahutama) пышташ, пурташ, опташ, оптен шындаш; (ümbrisesse) пӱтыралаш; piltl (soojalt riietama) вӱдылаш, пӱтыраш; (end) вӱдылалташ
kohvrit pakkima чемоданыш опташ, чемоданым опташ
pakkis asjad kandekotti тудо явалаже-влакым сумкаш оптен шындыш
klaasesemed tuleb korralikult pakkida янда ате-влакым йытыран оптылаш кӱлеш
millesse ma need võileivad pakin? кушан мый ӱян киндым пӱтыралам
lapsed pakiti tekkidesse йоча-влакым одеал дене вӱдыльыч
hermeetiliselt pakitud kohv герметически петырыме кофе
tsellofaani pakitud lilled целофанеш пӱтыралме пеледыш

panema <pane[ma p'ann[a pane[b p'an[dud, pan[i pan[ge pann[akse 36 v>
(asetama, paigutama) вераҥдаш <-ем>, пышташ <-ем>; (püsti) шындаш <-ем>; (sisse) пурташ <-ем>, пуртен шындаш <-ем>; (peale) опташ <-ем>
pani raamatu lauale книгам ӱстел ӱмбаке пыштыш
pani mantli selga пальтом чийыш

pistma <p'ist[ma p'ist[a pista[b piste[tud, p'ist[is p'ist[ke 34 v>
1. (teravaotsalise esemega torkama) шуралташ <-ем>, шуркалаш <-ем>, шуралтен колташ <-ем>; (hammustama, nõelama) пӱшкылаш <-ам>; (sisse) шуралтен шындаш
nõelaga pistma име дене шуралташ
pistis loomale pussi rindu тудо янлыклан кӱзым шӱмышкыжӧ шуралтыш
2. (toppima, suruma) шуралташ, пуртен шындаш; (niiti, paela) пурташ
pistis võtme lukuauku сравочым кӧгӧн рожышко шуралтыш
pistis käe taskusse кидшым кӱсенышке шуралтыш
pistis pea ukse vahelt sisse вондер кокла гыч рвезе лектын шогале

ristima <r'isti[ma r'isti[da risti[b risti[tud 28 v>
1. relig (kristlikku kogudusse vastuvõtmisel vett pähe piserdama, niiviisi toimides eesnime andma) тынеш пурташ <-ем>; (sellise toiminguga kedagi ristiusku pöörama) ыреслаш <-ем>
kirikuõpetaja ristib last пастор йочам тынеш пурта
kas sa ristitud oled? тый тынеш пуршо улат?
ristitud juut ыреслыме еврей
2. kõnek (teatud rituaaliga mingisse ametisse pühitsema) пурташ <-ем>
noor madrus ristiti ekvaatoril meremeheks самырык матросым экваторыште морякыш пуртеныт
3. kõnek (kedagi märjaks kastma v määrima) шыжыкташ <-ем>
mööduv auto ristis neid poripritsmetega эртен кудалше машина нунылан лавырам шыжыктен
4. ([hüüd]nime andma v panema, kelleks-milleks kutsuma v pidama) лӱмдаш <-ем>; (sõimunimega nimetama, kellekski-millekski tembeldama, sõimama) игылташ <-ам>
kutsikas ristiti Muriks пинегым Мури манын лӱмденыт
purjekas ristitakse „Kajakaks“ парусникым „Чарлан“ манын лӱмдена
naine ristis oma mehe kohe tobuks вате марийжым туштак окмак манын игылтын

sisestama <sisesta[ma sisesta[da sisesta[b sisesta[tud 27 v> (sisse viima v panema) пурташ <-ем>
andmed sisestati arvutisse данный-влакым компьютерыш пуртеныт
haige makku sisestati värvainet черлын пагарышкыже чиялтыме веществам пуртеныт

sisse saama
1. (sisse pääsema) логалаш <-ам>, пурташ <-ем>
kedagi polnud kodus, ma ei saanud sisse нигӧ мӧҥгыштӧ лийын огыл, садлан мый кӧргыш логалын омыл
pika kolkimise peale saime sisse ме омсам перкаленна, пока пуртен огытыл
2. (millegi saavutamise kohta) ♦
mootor sai hääled sisse мотор пашам ышташ тӱҥалын
kiik sai hoo sisse лӱҥгалтыш лӱҥгалташ тӱҥалын
töö ei saanud õiget hoogu sisse паша ала-кузе шот дене каен огыл
3. kõnek (kaotama, kaotusseisu jääma) сеҥалташ <-ам>
viimane jooksja on esimeselt juba ringi sisse saanud пытартыш куржшо икымше деч ик круглан сеҥалтын

söötma <s'ööt[ma s'ööt[a sööda[b sööde[tud, s'ööt[is s'ööt[ke 34 v>
1. (süüa andma, toitma) пукшаш <-ем>
peremees läks hobuseid söötma оза имньым пукшаш кайыш
poisike söödab ädalal loomi рвезе вольыкым пасушто пукша
kas sul sead on juba söödetud? тый сӧснам пукшенат?
2. (seadmesse, masinasse [töötlemiseks] materjali sisse viima, sisestama) пурташ <-ем>, кышкаш <-ем>
lähteandmed tuleb arvutisse sööta тӱҥалтыш данный-влакым крмпьютерыш пурташ
söödab viljavihke rehepeksumasinasse кылтам шийме машинаш кышкен
3. sport (palli, litrit heites, lüües, visates teisele oma võistkonna mängijale toimetama) пуаш <-эм>
söödab palli edurivimehele нападатлышылан мечым пуа
4. (sööta õngekonksu otsa panema) шындаш <-ем>
õnge söödetakse vihmaussiga йылым крючокыш шындаш

teostama <t'eosta[ma t'eosta[da t'eosta[b t'eosta[tud 27 v> (mõeldut, plaanitsetut, kavandatut teoks tegema, ellu viima, täide viima) илышыш пурташ <-ем>, ышташ <-ем>, шукташ <-ем>, шкендым ончыкташ <-ем>, реализоватлаш <-ем>
ta ei suutnud oma kavatsusi teostada тудо шке шонымашыже-влакым илышыш шуктен огыл
teostab end v ennast muusikas тудо шкенжым музыкышто ончыктен кертын огыл
ma ei kahtle, et ta oma ähvarduse teostab мый тудын шке осал сӧрымашыжым шуктымыжо шотышто ом кокытелане
meisterlikult teostatud ehted мастарын ыштыме сӧрастарыш

viima <v'ii[ma v'ii[a v'ii[b v'ii[dud, v'ii[s vii[ge vii[akse 38 v>
1. (kandes) нумалаш <-ам>; (vedades) наҥгаяш <-ем>, шупшыкташ <-ем>; (sisse juhtides) пурташ <-ем>; (kohale toimetama) вӱден наҥгаяш <-ем>, наҥгаен кодаш <-ем>
viis kirja posti тудо серышым почтышко наҥгаен коден
viis kella parandusse v parandada тудо шагатым ачалаш наҥгаен
viis lapse lasteaeda тудо йочам йочасадыш наҥгаен коден
laps viidi lasteaeda autoga йочам йочасадыш машина дене наҥгаен коденыт
korrarikkuja viidi politseisse правилым пудыртылшым полицийышке вӱден наҥгаеныт
noormees viis neiu tantsima рвезе ӱдырым кушташлан ӱжын
pean auto parklasse viima мый машинам шогымашке наҥгаен шындаш улам
hobune viidi talli имньым вӱташ вӱден наҥгаеныт
sond viidi makku зондым пагарыш пуртеныт
bronhidesse viidi kontrastainet бронхышко контрастный явалам вӱденыт
vii talle sõna, et ta kohe tuleks каласе тудлан, вашкерак толжо
viige kõigile terviseid v tervitusi чылалан саламым каласыза
takso viis külalised lennujaama уна-влакым аэропортышко такси дене наҥгаен коденыт
tuul viis mütsi peast мардеж упшым вуй гыч капландарен
suurvesi viis silla minema вӱдшор кӱварым наҥгаен шуэн
ta viis saladuse endaga hauda тудо пеленже шылтымашым шӱгарыш пыштен наҥгаен
reis viib meid Itaaliasse ме Италийым ончаш каена, ме Италийышке лектын коштына
raamat viib lugeja kaugele minevikku книга лудшым эртыше пагытыш наҥгая
2. (teise asukohta kolima, teise ametisse, teisele töökohale suunama, millelegi muule juhtima v suunama) кусараш <-ем>, лекташ <-ам>
asutus oli viidud teise linna учрежденийым вес олашке кусарыме
õpilane viidi neljandasse klassi тунемшым нылымше классышке кусарен шынденыт
viis jutu teisele teemale тудо мутланымашым вес темыш (могырыш) кусарен
viib pilgu ühelt esemelt teisele тудо шке шинчаончалтышыжым ик арвер гыч весышке кусарен
3. (teat suunas paiknema v kulgema, kuhugi minna v välja jõuda võimaldama, minema, siirduma) наҥгаяш <-ем>, вӱдаш <-ем>; лукташ <-ам>
kuhu see tee viib? кушко тиде корно наҥгая?
jalgrada viis meid suurele teele йолгорно мемнам кугу коныш лукто
kõik teed viivad Rooma piltl чыла корно Римыш вӱден наҥгая
4. (mingisse seisundisse, olukorda jõudmist põhjustama) пурташ <-ем>, кондаш <-ем>
ta tuleb sündmustega kurssi viia тудым пашашке пурташ кӱлеш
šamaan viis end ekstaasi шаман шкежым экстазыш пуртен
ta viidi eksiteele тудо аҥыртылын
plaan viidi ellu планым илышышке пуртеныт
maadleja viis vastase silda кучедалше тушманжым кӱварыш шынден
juhus viis meid kokku мемнам амал (вашлиялтмашыш) конден
tugev tahe viis ta sihile виян кумыл шке шонымашке шуаш полшен
ülekohtune süüdistus viis mehe endast välja тӧрсыр титаклыме пӧръеҥым сырыктен

viskama <v'iska[ma visa[ta v'iska[b visa[tud 29 v>
(lennutama, heitma) кышкаш <-ем>, кудалташ <-ем>, шуаш <-эм>; (sisse) шуэн пурташ; (täis) шуэн кудалташ; (välja) шуэн колташ
oda viskama удым кышкаш
viskas palli õhku тудо мечым шуыш
poiss viskas kassi kividega рвезе пырысым кӱ дене кышкыш

äratama <ärata[ma ärata[da ärata[b ärata[tud 27 v>
1. (virguma panema, üles ajama) помыжалтараш <-ем>, кынелташ <-ем>, кычкыраш <-ем>
ärata mind hommikul vara эрден эрак мыйым кынелте
magajad äratati üles малыше-влакым помыжалтарен улыт
talveunest äratatud karu маскам омыш вочмаш гыч кынелтен луктыныт
2. (ärksaks muutma, teadvusele tooma) ушыш пурташ, ушым налаш полшаш, шамыш толаш полшаш, помыжалтараш; (mingit tunnet, suhtumist esile kutsuma) ылыжташ, тарваташ, лукташ, шочыкташ, шӱмыш (чоныш) тулым пышташ
patsienti hakati minestusest äratama пациентым помыжалтараш тӱҥалыныт
kevadpäike äratas putukad talvetardumusest шошо кече шыҥа-копшаҥгым теле тӱҥмӧ деч ылыжтен
Jannsen äratas eestlaste rahvusteadvust Яннсен эстон калыкын шке наций шижмашыжым кумылаҥден луктын, Яннсен эстонлыкым калыкыште ылыжтен
raamat äratas tähelepanu книга оҥайлыкым луктын
püüdis teistes enda vastu kaastunnet äratada тудо моло-влакын чаманымашыштым шкеж деке тарваташ тыршен
see ei ärata usaldust тиде ӱшаным огеш лук
aukartust äratav vanus ӱшандарыше ийгот