[MARI] Eesti-mari sõnaraamat

kurat <kurat kuradi kuradi[t -, kuradi[te kurade[id 2 s>
1. (kurjuse kehastus) ия, шайтан; (kurivaim) ия вашак
kurat saatis ta kiusatusse ия тудым луген
joobnu nägi juba kuradeid йӱшылан уже ия койын
poisid olid päevitanud nagu noored kuradid рвезе-влак кечыште ия гай шемемыныт
2. (kirumissõna) ия
mis kurat! могай ия!
kuradi päralt v pihta ия налже
käi v kasi kuradile! ия дек кай!
kurat teda võtku! ия тудым налже ыле!
kurat võtaks, see on alles mõte! ия пала, могай тиде чапле шонымаш!
kurat sinust aru saab, räägid tõtt või valetad ия ок пале тый чыным ойлет але уке
kurat teab, kuhu ta kadus! ия пала, кушко тудо йомын!
küll on kuradid, vaata mis tegid! вот ия, мом нуно ыштеныт!
küll on kuradi elu! ну ия гай илыш вет!
kurat teab, mis võib juhtuda ия гына пала мо лийын кертеш

lendama <l'enda[ma lenna[ta l'enda[b lenna[tud 29 v>
1. (korduvalt v edasi-tagasi) чоҥешташ <-ем>, чоҥештылаш <-ам>; (sisse) чоҥештен пураш; (välja) чоҥештен лекташ; (eemale, ära) чоҥештен каяш; (laiali) чоҥештен шарлаш; (mõnda aega) чоҥештен толаш; (juurde, lähedale) чоҥештен мияш
linnud lendavad кайык-влак чоҥештат
kuulid lendavad пульо-влак чоҥештат
oda lendab умдо чоҥешта
linnupojad õpivad lendama кайыкиге-влак чоҥештылаш тунемыт
lendasime lennukiga üle Atlandi ме Атлантический теҥызым чоҥештен эртышна
lendasime linna kohal ола ӱмбалне чоҥештен эртышна
lennuk lendab välja õhtul самолёт кастене корныш лектеш
linnud lendasid lõunasse кайык-влак кечывалвелышке чоҥештышт
mesilased lendasid laiali мӱкш (тӱшка) чоҥештен шарлыш
hallid pilved lendavad üle sügistaeva сур пыл ора шыже кава мучко иеш
lehed lendavad tuules лышташ-влак южышто чоҥештылыт
pall lendas üle aia мече пече гоч чоҥештыш
kübar lendas peast шляпа вуй гыч чоҥештыш
töö käib, laastud lendavad паша кая, шанчаш (гына) чоҥештылеш
ladu lendas õhku склад пудешталте
uks lendas pärani lahti омса виш почылт кайыш
vandus ja kirus, kuradid aina lendasid чот вурседыле, (умшаж гыч) осал шомак гына шоктен
2. piltl (kihutama, tormama) вашкаш <-ем>, чоҥешташ <-ем>, чымаш <-ем>
rong lendab itta поезд эрвелышке вашка
laev lendab täies purjes пушым уло кертме вийже дене чымыктат
lendasin trepist üles тошкалтыш гыч (ӱлык) чоҥештышым
aeg lendab жап чоҥешта
lapsed lendasid ootavale emale kaela йоча-влак нуным вучен шогышо аваштын шӱйыш кержалтыч
suvi läks lennates кеҥеж чоҥештен эртыш
töö lendab käes паша кидыште йӱла
mõtted lendavad lapsepõlve шонымаш-влак (чоҥештен) йочажапышке наҥгаят
kuuldus lendas üle maa манеш-манеш эл мучко чоҥештыш
3. kõnek (kukkuma) чоҥешташ <-ем>; piltl (töö- v õpingukohta kaotama) верым йомдараш <-ем>
on nii libe, et võib kergesti pikali lennata яклака, чоҥешташат ~шуҥгалташат неле огыл
ta lendas lumehange тудо луморашке чоҥештыш
poiss lendas kivi otsast alla рвезе кӱ ӱмбач шуҥгалте
lendas osakonnajuhataja kohalt пӧлка алмаштышын верже гыч лектын возо

uurima <'uuri[ma 'uuri[da uuri[b uuri[tud 28 v>
1. ([tähelepanelikult jälgides] püüdma midagi välja selgitada v teada saada) шымлаш <-ем>, тунемаш <-ам>
mehed uurisid uut masinat igast küljest пӧръеҥ-влак машинам йырвеч шымленыт
uuris mind pealaest jalatallani тудо мыйым вуй гыц йол йотке шымлен шоген
hunt uuris teraselt ümbrust пире вер-шӧрым тӱткын шымлен шоген
uuris piiblit тудо библийым келгын тунемын
2. (pinnima, tungivalt küsitlema) йодышт налаш <-ам>, йодышташ <-ам>; (abstraktsemalt: [tähelepanelikult jälgides] püüdma midagi välja selgitada) шымлаш <-ем>
3. (teaduslikku uurimistööd tegema) шымлаш <-ем>
bioloog uurib elusloodust биолог чонан пӱртӱсым шымла

veok <v'eok v'eoki v'eoki[t -, v'eoki[te v'eoke[id 2 s> (veoriist) транспорт средстве (иктаж-мом шӱдырен шупшыктышо машина), орва
haakeveok транспорт шеҥгелан пижыктыме орва, (машина шеҥгелан) пижыктыме, прицеп
hobuveok ула, имнешке орва
järelveok (транспорт шеҥгелан) пижыктыме прицеп
metsaveok чодырам шупшыктымо
mootorveok моторан транспорт средстве
ratasveok орва
roomikveok гусеницан орва
kümnest veokist koosnev voor лу орван ӱштыган
teedel vurasid võimsad veokid корно дене виян шупшыктышо машина-влак кудалышт коштыныт