[MARI] Eesti-mari sõnaraamat

jaks <j'aks jaksu j'aksu j'aksu, j'aksu[de j'aksu[sid_&_j'aks/e 22 s> (jõud, suutmine) ӱнар, ал, йыжыҥ
vähe jaksu ӱнарже шагал
jaksu koguma ӱнарым налаш
jaksu on tal tublisti тудын ӱнарже огеш сите
jaks käib meil sellest veel üle тидлан эше мемнан ӱнарна сита
tal on veel jaksu tööd teha тудын эше пашам ышташ ӱнарже уло
kätest kadus jaks кид вий кодын огыл
jaks on otsas ӱнар уке
pole enam endist jaksu вий ончычсо гай огыл
{kelle} jaks tuleb tagasi вий-куат пӧртылеш
inimestel pole enam jaksu калыкын алже пытен
pole jaksu joosta куржаш вий уке
karu möirgas, mis jaks kandis маска вий кертмын мӱгырен

kihutama <kihuta[ma kihuta[da kihuta[b kihuta[tud 27 v>
1. (kiiresti sõitma, tormama) чымаш <-ем>, шикшалташ <-ам>; (ära, eemale) чошаш <-ем>; (kohale) чымалт толаш <-ам>
galoppi kihutama тӧргыктен чымаш
tuhatnelja kihutama уло вий дене
see autojuht armastab kihutada машиным вӱдышӧ уло пар дене чымаш йӧрата
maanteel kihutavad autod шоссе дене машина-влак чымат
võidusõitjad kihutavad meeletu kiirusega поктызо-влак кугу скорость дене чымыктат
ta kihutas taksoga kohale тудо такси дене чымалт толын
auto kihutas jalgratturile otsa машина уло скорость дене велосипед дене кудалшым тӱкен
lennuk kihutas meist madalalt üle самолет ӱлыч мемнан ӱмбач чоҥештен шикшалтын
hüppas hobuse selga ja kihutas minema тудо имне ӱмбак тӧрштен да чошен
poisid kihutasid kõigest väest joosta рвезе уло вий дене чымен
pilved kihutasid taevas пыл-влак кава помышышто чыменыт
läbi pea kihutasid mitmesugused mõtted вуйышто тӱрлӧ шонымаш пӧрдын чымен
2. (kuskilt ära ajama, kupatama) покташ <-ем>, поктен колташ <-ем>; (laiali ajama) лӱдыктен колташ, шалаташ
vaenlane kihutati piiri taha тушманым эл гыч поктен лукмо
politsei kihutas demonstrandid laiali полиций демонстрант-влакым лӱдыктен колтен
poiss kihutati siit minema рвезым тышечын поктен котеныт
laiskvorst kihutati töölt minema йогым паша гыч поктен колтеныт
kihutas kassi kanapoegade lähedalt minema тудо пырысым чывиге деч поктен колтен
tuul kihutas pilved laiali мардеж пылым шалатен
kihuta need rumalad mõtted peast покто тиде аҥыра шонымашым вуй гыч
3. (tagant sundima, ajendama) чыштыраш <-ем>, шӱкалаш <-ам>; (ässitama, õhutama) тараташ <-ем>
uudishimu kihutas inimesed kohale оҥайым пален налаш чыштырыше еҥ-влак толыныт
hirm kihutas mind kõike ära rääkima лӱдмӧ чыла ойлаш таратен
oma ägedusega kihutab ta teised enda vastu шке тул гай койыш-шоктыш дене моло-влакым шкеж деч шӱкалеш
kihutab teisi kuriteole моло-влакым осал пашалан тарата
kihutab rahvast mässule тудо калыкым пудыранчыклан тарата
4. kõnek (virutama, lööma) колташ <-ем>
kihutas vastasele kuuli rindu тушманлан пулям оҥышкыжо колтен
ta kihutas endale kuuli pähe тудо шкаланже саҥгашкыже пулям колтен
kihutas teisele kopsikutäie vett kaela вӱд корка дене тудым чывылтен колтен

madistama <madista[ma madista[da madista[b madista[tud 27 v>
1. (madinat tegema) лӱшкаш <-ем>, почаҥаш <-ам>, почаҥыштылаш <-ам>, толашаш <-ем>; (müdistama) таваш <-ем>
lapsed madistavad joosta йоча-влак тавен куржталыт
rotid madistavad põranda all куголя-шамыч кӱвар-йымалне лӱшкат ~ почаҥыштылыт
2. (taplema) кредалаш, кучедалаш, кыраш
mitu kuud oli juba sõdida madistatud ынде икмыняр тылзе кредалыныт, икмыняр тылзе кредалмаш шуйнен

niikuinii <+n'ii adv> (nagunii, kindlasti, igal juhul) туге гынат, керек-мо гынат, иктаж-семын, кузе-гынат, мо-гынат, садак
pole mõtet joosta, niikuinii me ei jõua куржаш шот уке, садак огына шукто
see maja läheb niikuinii lammutamisele кузе-гынат тиде пӧртым сӱмырат
niikuinii saab ta sellest teada керек-мо гынат тудо ты нерегн пален налеш
mis ma sest räägin, sa ei usu niikuinii ты нерген мутым лукташ шот уке, садак от ӱшане