[ERSA] Eesti-ersa sõnaraamat

K V P edu <edu edu edu -, edu[de edu[sid 17 s> изнявкс <-т> ♦ märkimisväärne edu неявикс изнявкс; hiiglaedu пек покш изнявкс; edu saavutama пачкодемс изнявксос; näitusel oli suur edu невтелмась тейсь покш изнявкс

K V P elu <elu elu elu 'ellu, elu[de elu[sid 17 s> эрямо <-т>; (eluiga) пинге <-ть> ♦ pikk elu кувака пинге; lühike elu нурька пинге; vilets elu берянь эрямо; kerge elu шожда эрямо; vaimne elu оймень эрямо; elatud elu эрязь пинге; eraelu эсь эрямо; inimelu ломанень эрямо; kooselu вейсэнь эрямо; külaelu велень эрямо; üliõpilaselu студентэнь эрямо; kord[ki] elus вестькак эрямосо; esimest korda elus васенцеде эрямосо; ellu jääma лиядомс эрямо; {kelle} elu päästma идемс эрямо; kuidas elu läheb? кода эрят?; mäletan seda elu lõpuni мельсэнь ашти эрямонь прядовомас; ta ei käi eluga kaasas сон а юты эрямонть марто вейсэ; sipelgapesas kihab v keeb elu коткудавпизэсэ пикси эрямо

K V P neiu <neiu neiu neiu[t -, neiu[de neiu[sid 16 s> од тейтер|ь <-ть> ♦ kütkestav neiu пек мельс туиця од тейтерь; tütarlaps sirgus neiuks тейтерькась кассь од тейтерекс

K V P pesu <pesu pesu pesu p'essu, pesu[de pesu[sid 17 s>
1. (pesemine) шлямо; (pesupesemine) муськема, муськема-човамо, лопавтнема, муськема-лопавтнема ♦ aknapesu, akende pesu вальмань шлямо; käsitsipesu кедьсэ муськема; kätepesu кедень шлямо; pani särgi pesusse v pessu путызе панаронзо муськемас
2. (ihupesu) алгапанарт, потмопанарт; (laua-, voodipesu jms, pestavad v äsja pestud esemed) муськемат, ацамот, оршамо <-т> ♦ must pesu рудазов муськемат; aluspesu алгапанарт; voodipesu ацамот-лангакст, ацавкст; väänas pesu välja пурдынзе алгапанартнэнь/ ацавкстнэнь; kannab talvel sooja pesu кандтни тельня лембе алгапанарт

K V P raba <raba raba raba r'appa, raba[de raba[sid & rab/u 17 s> (kõrgsoo) чеядавкс <-т> ♦ kuivendatud raba костязь чеядавкс; turbaraba палымодань чеядавкс; vajub oma juttudes demagoogia rappa кортамонзо марто ваи демагогиянь чеядавксос

K V P rahu <rahu rahu rahu -, rahu[de rahu[sid 17 s; rahu adv>
1. (riikide vahekord, kus kumbki riik ei rakenda teise suhtes vägivalda) сэтьмечи ♦ rahu kestis 30 aastat сэтьмечись ульнесь 30 иеть; see juhtus rahu ajal те теевсь сэтьмечинь шкасто
2. (rahusõlmimine, rahutegemine) сэтьмечи; (rahuleping) сэтьмечинь договор <-т> ♦ Tartu rahu Тартунь сэтьмечинь договор; sakslased olid sunnitud rahu paluma немецтне кармавтозельть вешеме сэтьмечи
3. (rahulikkus, meelerahu, vaenu puudumine, leplikkus) велув, сэтьмечисэ эрямо ♦ perekondlik rahu кудораськень сэтьмечисэ эрямо; rahu naabrite vahel сэтьмечи шабратнень ютксо; elasime rahus, kellegagi tülitsemata эринек велувсо, ки мартояк апак сёвно; minu hinges valitses rahu монь оймесэ ульнесь сэтьмечи
4. (rahulik ümbrus, häirimata olukord) оймамо; (vaikus) сэтьме ♦ öörahu вень сэтьме; hambavalu ei anna rahu пеень сэредемась а максы оймамо; ma ei tahtnud su rahu rikkuda! монь арасель мелем коламс тонь сэтьметь

K V regi <regi r'ee rege r'ekke, rege[de rege[sid 21 s> нурдо <-т> ♦ reega sõitma нурдосо ардомс; regi läks ümber нурдось сяворсь

K V P reha <reha reha reha -, reha[de reha[sid 17 s> граблят ламонь числа ♦ reha pulgad грабляпейть; traktorireha тракторонь граблят; peenraid rehaga tasandama пандятнень граблясо вейкетстямс

K V P rehv <r'ehv rehvi r'ehvi r'ehvi, r'ehvi[de r'ehvi[sid & r'ehv/e 22 s> (sõiduki v veoki rattapealis) шина <-т>, пинкс <-т> ♦ autorehv машинань шинат; talverehv телень шинат; rauast rehvid кшнинь пинкст; sepp pani vankri ratastele uued rehvid [peale] кузнецесь путсь крандазонь чарытнес од пинкст

K V P reis1 <r'eis reie r'ei[t r'ei[de, rei[te r'eis[i 14 s> (inimesel, loomal v putukal) пильгепукшо <-т> ♦ jämedad reied эчке пильгепукшот; poisikese kõhnad reied цёрынень берякшке пильгепукшот; konna reis саразонь пильгепукшо; reied kisuvad krampi пильгепукшотне витетить

K V P reis2 <r'eis reisi r'eisi r'eisi, r'eisi[de r'eisi[sid & r'eis/e 22 s>
1. (sõit kuhugi kaugemale, teekond) путешествия <-т>, якамо <-т> ♦ välis[maa]reis омбомасторов якамо; kus sa reisil käisid? ков тон якить?; kuidas reis läks? кода ютась путешествият?; olen reisist väsinud сизинь якамодонть; head reisi! уцяскав ки!, паро ки ланго!
2. ([regulaarselt kulgeva] liiklusvahendi teekond) рейс <-т> ♦ laev läks oma viimasele reisile иневенчесь тусь остатка рейсэв

K V P relv <r'elv relva r'elva r'elva, r'elva[de r'elva[sid & r'elv/i 22 s>
1. ружия <-т>, оружия <-т>, леднемапель <-ть>, кедьёнкс <-т> ♦ aatomirelv атомонь оружия; relva jõul saavutatud edu кедьёнкссо саезь изнявкс; relva kandma кандтнемс ружия; rahvas on relvis ломантнень кедьсэ кедьёнкст; rahvas on relvil ломантне анокт тюремас
2. piltl (vahend, abinõu millegi saavutamiseks) кедьёнкс <-т> ♦ ideoloogiarelv идеологиянь кедьёнкс; sõna on kirjaniku relv валось - сёрмадыцянь кедьёнкс; vaenlast tuleb lüüa tema enese relvaga ятонть чавома эсензэ кедьёнкссо

K V P rent <r'ent rendi r'enti r'enti, r'enti[de r'enti[sid & r'ent/e 22 s>
1. (kinnisvara ajutine kasutamine, rendivahekord) аренда ♦ maad rendile andma максомс моданть арендас
2. (tasu sellise kasutamise eest, rendimakse) арендань питне <-ть> ♦ odav rent аволь питней аренда; renti maksma пандомс арендань кисэ; peremees tõstis renti прявтось кепедизе арендань питненть
3. maj (omaniku tulu rentnikule kasutada antud vara eest) оброк <-т> ♦ loonusrent, naturaalrent натуральной оброк; raharent ярмаксо оброк

K V retk <r'etk retke r'etke r'etke, r'etke[de r'etke[sid & r'etk/i 22 s> (lühike sõit) ардтнема <-т>; (grupiga) якамо <-т>, экспедиция <-т>; sõj (ründe-) каявома <-т> ♦ jalgsiretk ялго якамо; kalaretk, kalastusretk калс якамо; ründeretk каявома; seeneretk пангос якамо; õpperetk тонавтнема якамо; on osalenud mitmel retkel ульнесь зярыя экспедициясо

K V riba <riba riba riba -, riba[de riba[sid 17 s>
1. (pikk ja kitsas tükk, siil) ведьме <-ть>, кикс <-т>, керявкс <-т>; (riidest) лента <-т>; (väike) сюкс <-т>, пакш <-т> ♦ pabeririba, riba paberit конёвсто кикс; {mida} ribadeks rebima лентакс сезнемс, ведьмекс сезнемс; koer võib varga ribadeks kiskuda кискась салыцянть пакшонь пакш раздесы
2. (pikk ja kitsas pinnaosa, vöönd) ки <-ть>, кикс <-т>; (looduses) пуло <-т> ♦ maandumisriba валгома ки; metsariba вирьпуло; vaatlusriba ванома кикс; kuuvalguse riba veepinnal коввалдонь ки ведь лангсо

K V P rõdu <rõdu rõdu rõdu -, rõdu[de rõdu[sid 17 s> (välisrõdu) балкон <-т>; (siserõdu, teatris) галёрка <-т> ♦ põrand ja rõdud партер ды балконт; istus ülemisel rõdul аштесь озадо галёркасо

K V P segu <segu segu segu -, segu[de segu[sid 17 s>
1. (erilaadsete ainete mehaanilise segamise v segunemise tulemus) состав <-т>, човоркс <-т> ♦ gaasisegu газонь човоркс; ravimisegu ормаменьксэнь човоркс; lubja ja liiva segu човаронь ды поронь човоркс
2. (erilaadsete nähtuste, omaduste vms segunemise tulemus) човорявкс <-т> ♦ erinevate stiilide segu эрьва кодамо стилень човорявкс; mets oli kuuse ja männi segu кузт касыть вирьсэ човор пичетне марто, вирьсэ ульнесть кузт ды пичеть човор

K V P tegu <tegu t'eo tegu -, tegu[de tegu[sid 18 s>
1. (millegi tegemine) теема <-т>, анокстамо <-т> ♦ leivategu, leibade tegu кшинь теема; söögitegu ярсамонь пидема-панема
2. (tegevus, toiming, selle tulemus) тев <-ть> ♦ alatu tegu нулгодькс тев; inetu tegu амаштовикс тев; erinevus sõnade ja tegude vahel валонь ды тевень ютксо явовома; kõige mõistlikum tegu oleks nüüd tagasi pöörduda сехте превеекс ней улевель мекев велявтомась; mis siin enam, tegu on tehtud мезе тесэ ещё, тевесь теезь; pead oma tegudest aru andma тонеть кирдема вал эсеть тевтнень кисэ
3. (korraga valmis tehtav suurem kogus, laar) пидема-панема <-т> ♦ leivategu кшинь пидема-панема
4. (vaevanägemine, pingutus) стакасто, виень путозь ♦ oli päris tegu, et teda lohutada монень стакасто удалась сонзэ оймавтомс; meestel oli tublisti tegu, et paati tasakaalus hoida цёратненень стакасто кирдевсь венченть сталмозо; igavene tegu selle poisiga, ei saa teist kuidagi õppima эсь прянь наказамо – кармавтомс те цёрыненть тонавтнеме
5. (sg partitiivis: osutab mis v kes miski v keegi on) ♦ tegu võib olla lihtsalt arusaamatusega тевесь, паряк, ансяк ачарькодемасо; mis on sul sellega tegu, mis teised teevad? тонеть мень тев, мезе лият теить?

K V P tibu <tibu tibu tibu -, tibu[de tibu[sid 17 s>
1. ([udusulis] kanapoeg) ципака <-т> ♦ äsja koorunud tibu ансяк лисезь ципака; hanetibu галалевкс; tibusid loetakse sügisel ципакатнень сёксня ловныть
2. (lapse kohta) левкске <-ть> ♦ sa mu väike tibu! тон монь левкскем!

K V P vedu <vedu v'eo vedu v'ettu, vedu[de vedu[sid 18 s> (inimeste, kauba vm ühest kohast teise toimetamine) печтема <-т>, усксема <-т> ♦ hobuvedu лишмесэ усксема; kojuvedu кудов усксема; merevedu иневедень пачк печтема; transiitvedu транзитной печтема