?! Küsitud kujul või valitud artikli osast otsitut ei leitud, kasutan laiendatud otsingut.
Leitud 1 artikkel
vall, valli 'kaitsemüür' < kasks wal 'Wall'
- Esmamaining: Göseken 1660
- Vana kirjakeel: (Gutslaff 1648-56) ninck teggit ütte walli ülles se lihna wasto; (Göseken 1660: 299) wall, -i 'Wall'; (Göseken 1660: 695) walli 'Wall (vallum)'; walli teggema 'Wallen (vallare)'; walli ülles heitma (end kindlustama) 'verschantzen (vallare)'; walli ümberheidma (kaitsekindlust rajama) 'umbschantzen (circumvallare)'; (VT 1686) sinno Wainlasse sahwa sinno ümbre Walli ülles heitmä; (Vestring 1720-1730: 279) Wal, -li 'Der Wall'; (Helle 1732: 308) rannawärrawa ja wirrowärrawa walli wahhel [ulits] 'zwischen der kleinen Strandpforten und Leempforten Wall'; (Piibel 1739) Pabeli kunningas hakkab walli üllesteggema, ja pu-tornid ehhitama; (Hupel 1780: 304) wal, -li r., d. 'der Wall'; (Hupel 1766: 274) wal, -li r., d. 'Wall'; (Lunin 1853: 220) wal, -li r. d. 'валъ, насыть'
- Murded: vall, `valli 'kaitserinnatis; müür; mulla-, lumekuhjatis' R(`valli Vai); vall, valli Hi; val´l, valli Sa Muh; val´l, val´li (-ll-) L K I eL (EKI MK)
- Eesti leksikonid: Wiedemann 1869: 1438 *wal´l´, wal´l´i 'Wall'; mǖri-wal´l´ 'Ringmauer'; Wiedemann 1893: 1300 *wal´l´, wal´l´i 'Wall'; mǖri-wal´l´ 'Ringmauer'; ÕS 1980: 770 vall '(müür)';
- Saksa leksikonid: Lübben 1888 wal 'Erddamm, Festungswall'
- Käsitlused: < sks Wall ~ kasks wal (EEW 1982: 3685); < kasks wal (Raun 1982: 197; Liin 1964: 47; EES 2012: 589); < kasks wal ~ sks Wall ~ rts vall (Raag 1987: 339); < asks wal 'muldvall, kindlustusrajatis' (EKS 2019)
- Läti keel: lt val̃nis, val̃vis [1638 Wallis] Wall, Schantze < mnd. wal (Sehwers 1918: 99, 164); lt val̃lis, val̃nis Wall < mnd. wal (-ll-) 'Erddamm, Festungswall'; valnis, vale, valis, valle, vallis, valmis, valna, valne, valvis Wall, Schanze, Damm < mnd. wal (Jordan 1995: 107);
- Sugulaskeeled: sm valli [1616] maasta, kivestä tms. tehty harjumainen suojavarustus, penger; reunama; lumikinos / Wall, Damm; Schneewehe < rts vall '(suoja)valli' (‹‹ lad vallum 'paaluvarustus, vallitus; valli') (SSA 3: 400); lv vaĺ̄ Mauerwall < sks (Kettunen 1938: 467); vdj valli < ee vall (SSA 3: 400); lv vaļ vall; valnis (LELS 2012: 353)