?! Küsitud kujul või valitud artikli osast otsitut ei leitud, kasutan laiendatud otsingut.
Leitud 2 artiklit
kreeka, kreeka < kasks greke 'Grieche'
- Esmamaining: Rossihnius 1632
- Vana kirjakeel: (Rossihnius 1632: 157) Sihn ei ole üttekit waher neine Iudade ninck Gräkide sean; (Stahl HHb III 1638: 17) greeck; Sihn ep olle Judalinne echk Greeck 'Hie ist kein Jüde noch Grieche'; (VT 1686) Olge Pahandusseta / ni Judalissil / kui Greekalissil; (Hupel 1780: 191) Krekalinne d. 'ein Grieche'; (Hupel 1818: 101) kreka ma r. d. 'Griechenland'; kreka keel bl. r. d. 'griechische Sprache'; krekalinne bl. d. 'ein Grieche'; (Lunin 1853: 72) kreka ma r. d. 'Греция'; kreka keel r. d. 'греческiй языкъ'; krekalinne d. 'грекъ'
- Murded: kreeka Emm Vän Tõs Tor(reeka); kreeka Juu Plt Puh; `kreeka Krl Har Vas; krieka JMd VJg; `krieka 'kreeka (maa, usk)' R Ris Iis; reeka Pöi Muh KJn M; `reeka Khk Vll Kse (EKI MK)
- Eesti leksikonid: Wiedemann 1869: 427 krēka, krēka 'Griechenthum'; krēkaline, -lize 'Grieche'; krēga, krēgalane, -laze '= krēka, krēkaline'; Wiedemann 1893: 388 krēka, krēka (krēga) 'Griechenthum'; krēkaline, -lize; krēklane (krēgalane) 'Grieche'; ÕS 1980: 306 kreeka [keel, pähkel];
- Saksa leksikonid: Lübben 1888 greke 'Grieche'; MND HW II: 1 grêke 'Grieche; griechisch'
- Käsitlused: < kasks.... 'griechischer' (EEW 1982: 981); < asks Greken (Liin 1964: 41); < kasks greke (Raun 1982: 51); < asks greke 'kreeklane' (EES 2012: 182)
- Läti keel: lt griẽķis Grieche < mnd. grēke (Sehwers 1918: 30, 148; Sehwers 1953: 36; Jordan 1995: 63);
- Sugulaskeeled: sm Kreikka (Greca) (Agr Grecan kielen; 1644 grecalaiset) Griechenland < rts grek, gekisk 'kreikkalainen' (SSA 1: 418); vdj greekaa kreeka; греческий (VKS: 236); lv grìe̯kkə̑-mō̬ Griechenland (Kettunen 1938: 61); lv grēkmǭpē'gõz kreeka pähkel; valrieksts (LELS 2012: 65)
munk, munga < kasks monk, mrts munk 'Mönch'
- Esmamaining: Tallinna Linnaarhiiv 1514
- Vana kirjakeel: (Tallinna Linnaarhiiv 1514) Monkepete, Madelene ('Mönchsbetrüger' ‹ munk + ? petma); (Kullamaa 1524: 140) Han Muck (?muuk); (Müller 1600-1606: 216) nente Mukade hæ Töh; (Müller 1600/2007: 394) sæl omat olnuth ned Mukadt (20.07.1604) 'mungad'; (Rossihnius 1632: 221) kike sallaliko Pettusse ninck Kawalusse ehst sest Muhka ächk Babsti hulckast; (Stahl 1637: 91) munck, muncka∫t 'münch'; (Stahl LS II 1649: 669) Ep peame meije kahs nende Monckade kahs motlema 'Auch ∫ollen wir mit den Bäp∫tlern nicht gedencken'; (Stahl LS I 1641: 501) needt Munckat 'die Münche'; (Gutslaff 1648: 227) Munck 'Muenck'; (Gutslaff 1647-1657: 261) mönnet o[mm]at munckit, Kumbat essi munckis om heitnut; (Göseken 1660: 293) Munck 'Münch'; (Göseken 1660: 505) Munck 'monch'; muncka Rahwas 'Pabstumb'; muncka usck 'Pabstischer Glaub'; (Vestring 1720-1730: 142, 144) Munk, -ka 'Der Münch'; Munkade Usk 'Pabstl. Religion'; Muuk 'der Mönch'; (Helle 1732: 141, 322) munk 'der Mönch'; (Helle 1732: 308) munkahoow 'der München-Hof'; (Hupel 1780: 219, 220) munk, -a r., d. 'der Mönch'; muuk, -a r., d. 'der Mönch'; (Hupel 1818: 145) munk, -a r. d. 'Mönch'; (Lunin 1853: 109) munk, -a r. d. 'монахъ'
- Murded: munk, `munga VNg Lüg Vai; munk, munga Jäm Muh Rei Mar Mär Han sporPä Ha JMd Koe VJg I Plt KJn M San V (EKI MK); muuk, `muuga Jõe Kuu; muuk, muuga Khk Pöi Hi sporL Ha Lai Krk Rõu Plv Se; muuk, muugi Hää Kod Plt Krl Se (EKI MK)
- Eesti leksikonid: Wiedemann 1869: 695 muṅgas, muṅka; muṅk, muṅga 'Mönch, geistlicher Ritter'; Wiedemann 1893: 629 muṅgas, muṅka; muṅk, muṅga (mūk, müng) 'Mönch, geistlicher Ritter'; ÕS 1980: 434 munk;
- Saksa leksikonid: Lübben 1888 mon(n)ek, mon(n)ik, monk, monnink 'Mönch'; Schiller-Lübben mon(n)ek, mon(n)ik, monk 'Mönch'; MND HW II: 1 mȫnik, -ek, mönnik, -ek, mönk 'Mönch, Klostergeistlicher'
- Käsitlused: < mrts munk ~ kasks monk 'Mönch' (EEW 1982: 1571); < kasks monk (Raun 1982: 94); < kasks mon(n)ek, mon(n)ik, monk (Ariste 1963: 97; Liin 1964: 43); < asks mon(n)ek, mon(n)ik, monk ~ rts munk (EES 2012: 288); < vrts munk (EKS 2019)
- Läti keel: lt mũks [1638 Muhks] Mönch < and. *munik (vgl. dän., schwed., estn. munk) (Sehwers 1918: 37, 74, 92, 154); *meniķis Brückenmönch, Mönch an der Schleuse < nd. mönnick (Sehwers 1918: 153; Sehwers 1953: 79);
- Sugulaskeeled: sm munkki [Agr] Mönch < rts munk (‹ kasks monk, monik) (SSA 2: 178); lv mū`k Mönch < germ (Kettunen 1938: 237); lv mūk munk; mūks (LELS 2012: 198)