?! Küsitud kujul või valitud artikli osast otsitut ei leitud, kasutan laiendatud otsingut.
Leitud 3 artiklit
almus, almuse '(kerjusele antav) armuand' < kasks almuse, almose 'Almosen'
- Esmamaining: Göseken 1660
- Vana kirjakeel: (Göseken 1660: 283) Almo∫si 'Allmosen'
- Murded: almus Rid Ris Kad VJg Lai; almuss Hls; `almus R (EMS I: 293)
- Eesti leksikonid: Wiedemann 1869: 29 almus, almuse (armus) 'Opfergabe, Geschenk, Almosen'; Wiedemann 1893: 26 almus, almuse (armus) 'Opfergabe, Geschenk, Almosen'; ÕS 1980: 39 almus 'armuand';
- Saksa leksikonid: Lübben 1888 almese, -misse, alle-misse 'Almosen; Scheibe Brot (erst als Teller, Serviette, gebraucht und dann den Armen gegeben)'; Schiller-Lübben almese, almisse, allemisse 'Almosen; eine Scheibe Brot, die bei Tische erst als Teller gebraucht und hernach den Armen gegeben ward'; MND HW I ā̆lmisse (almese, almose, almuse, almusie) 'fromme Stiftung, Spende';
- Käsitlused: < sks Almosen (EEW 1982: 64; SSA 1: 70-71); < kasks almese (Raun 1982: 3); < asks halmosen ~ sks Almosen (EES 2012: 49); < asks almese 'almus' (EKS 2019)
- Läti keel: lt almuoza Almosen (Sehwers 1953: 2);
- Sugulaskeeled: sm almu [1642] pyytäjän, köyhän avustus / Almosen < mrts almosa (‹ küsks alamuosan) (SSA 1: 70); lvS almad (pl.) Almosen (SLW 2009: 44)
koots|penning, -penningu 'annetus kirikule; käsiraha' < asks godes-pennink 'Zahlpfenning'
- Esmamaining: Göseken 1660
- Vana kirjakeel: (Göseken 1660) koetspenni 'käsiraha'; (Helle 1732: 119) kootspenning 'der Zahlpfennig'; (Hupel 1780: 189) kootspenning, -i r. 'Zahlpfennig'; (Hupel 1818: 98) koots-penning, -i r. 'Zahlpfennig'; koots-penning, -i r. d. 'Geschenk an die Magd bey dem Antritte ihres Dienstjahres'; (Lunin 1853: 70) koots-penning r. d. 'шиллингъ, подарокъ служанкѣ при вступленiи ея на службу'
- Murded: ku̬u̬tspen´nik, -e 'käsirahaks antud kingitus' Kod Plv (EMS III: 640)
- Eesti leksikonid: Wiedemann 1869: 398 kōts-penniṅg, penniṅgi '(Gottespfenning ?), Geschenk an die in den Dienst tretende Magd, Zahlpfenning'; Wiedemann 1893: 361 kōts-penniṅg, penniṅgi '(Gottespfenning ?), Geschenk an die in den Dienst tretende Magd, Zahlpfenning'; Tuksam 1939: 422 Gottespfennig 'armuand, almus; käsiraha';
- Saksa leksikonid: Lübben 1888 godes-pennink 'Handgeld, insofern es ursprünglich gottesdienstlichen Zwecken od. den Armen zu Gute kam'; MND HW II: 1 gōdespenninc 'Handgeld, Kaufschilling, Angeld, Mietgeld usw., ursprünglich Kirchenspende, Gottespfenning'
- Käsitlused: < sks Gottespfenning (EEW 1982: 946); < kasks godespennink (Liin 1964: 50)
ohver, ohvri 'annetus, (ohvri)and; hukkunu, ohverdatu' < kasks offer 'Opfer'
- Esmamaining: Müller 1600-1606
- Vana kirjakeel: (Müller 1600-1606: 239) lebbÿ se aino Offere; (Müller 1600/2007: 112) Mea on -- se eike Offer? (23.01.1601); (Rossihnius 1632: 249) MInna mannitze teid, armat weljet ..., et teye omma ihut annate se offri mannu, kumb sähl ellaw, pöhalick, ninck Iummala mehle perrast om; (Stahl 1637: 96) Offer, offri∫t 'Opffer'; (Stahl HHb II 1637: 190) Wotta wa∫to ∫e∫inna∫e Tennoopffer 'Nimb an diß Danckopffer'; (Stahl HHb III 1638: 22) offrit 'zum Opffer'; (Gutslaff 1648: 229) offr 'offer'; (Gutslaff 1647-1657: 23) jumal Isand kajis - - temma offri pähle; (Göseken 1660: 293) Oppri 'Opffer'; (Göseken 1660: 535) opper 'Opffer'; oppri watz '(armulaualeib), Opffer kuchen'; oppri preester 'Opffer Priester'; (Göseken 1660: 572) pöhastusse opper (pühitsusohver) 'reinigungs Opffer'; (Göseken 1660: 470) leppitusse opper 'versühnung Opffer'; (Göseken 1660: 633) Surnu oppri 'todten Opffer'; Surnu oppri teggema (surnuid mälestama) 'todten Opffer anstellen (justa facere)'; (Hornung 1693: 3) Ohwer 'Opffer'; (Vestring 1720-1730: 161) Ohwer, -wri 'Das Opffer'; (Helle 1732: 150) ohwer 'das Opfer'; (Hupel 1780: 230, 232) ohwer, -wri r.; ohwri d. 'das Opfer'; owwer d. 'Opfer'; (Arvelius 1787: 155) melepärralisseks ohwriks; (Hupel 1818: 162, 165) ohwer, -wri r. d. 'Opfer'; owwer, -wri bl. d. 'Opfer'; (Lunin 1853: 124, 127) ohwer, -wri r. d. 'жертва; жертвоприношенiе'; owwer, -wri d. 'жертва'
- Murded: `ohver, `ohvri (-e) R Sa Rei sporL Ris Juu JMd Koe VJg I Plt KJn SJn M Puh San; `ohvri V(upur´ Lei) (EKI MK)
- Eesti leksikonid: Wiedemann 1869: 775 ohwer, ohwr (bl), ohwri 'Opfer'; Wiedemann 1893: 704 ohwer, ohwr (bl), ohwri (owri) 'Opfer'; ÕS 1980: 472 ohver;
- Saksa leksikonid: Lübben 1888 offer 'Opfer, Messopfer; die einer Kirche oder (an bestimten Festtagen, für Spendung der Sacramente etc.) den Geistlichen zu leistende Gabe in Geld oder Naturalien'; opper = offer; Schiller-Lübben offer 'Opfer'; opper = offer; MND HW II: 1 offer, ○opper 'Opfer, Opfergabe (oblatio), Kirchenspende; Opfer (hostia); heidnisches Götzenopfer (idolacium)'
- Käsitlused: < kasks offer 'Opfer' (EEW 1982: 1819; Raun 1982: 110; Ariste 1963: 98; EES 2012: 335); < kasks offer, opper (Liin 1964: 42)
- Läti keel: lt upuris [1587 vppers] Opfer < mnd. opper (Sehwers 1918: 35, 81, 163); lt upuris, uperes, uperis Opfer < mnd. opper 'Opfer' (Sehwers 1953: 149); upuris, uperis Opfer; Kollekte; Klingelbeutel < mnd. opper (neben offer) (Jordan 1995: 106);
- Sugulaskeeled: sm uhri [Agr wffri] Opfer < rts, vrd mrts offer 'uhri' (‹ asks offer); krj uhri < sm (SSA 3: 367); lvS opper Opfer (SLW 2009: 140); lv o`ppə̑r, u`ppə̑r Opfer < kasks opper (Kettunen 1938: 264, 457); oppõr, zī'ed ohver; upuris, ziedojums (LELS 2012: 217, 377)
- Vt ohverdama